Co przychodzi Ci do głowy kiedy myślisz o Świętach? Przyjemna atmosfera, odpoczynek? Czy może stres, napięcie i pośpiech? Jeśli raczej to drugie – to ten tekst jest dla Ciebie.
Święta. Nie do końca wiadomo o co w nich chodzi. Mam wrażenie, że „magia świąt” stała się produktem, który można kupić. Zewsząd dociera do nas przekaz, że Święta to rodzina, nieschodzący z twarzy uśmiech, piękny stół, ogromna choinka i że tak musi być. Warto pamiętać, że nie istnieje prawda absolutna, jedna recepta, którą można wcisnąć każdemu. Byłoby jednak super, gdyby każdy mógł odnaleźć w Świętach coś przyjemnego dla siebie. Niestety dla bardzo wielu osób Święta, zamiast być chwilą wytchnienia, czasem spędzonym na odpoczynku i przyjemnościach, to tak naprawdę trudny, stresujący czas. Przekaz dotyczący Świąt Bożego Narodzenia w naszym społeczeństwie jest bardzo jednoznaczny i pełen powinności. Gdziekolwiek odwrócimy wzrok otrzymujemy informacje, że powinniśmy czuć magię Świąt, powinniśmy być spokojni i radośni, powinniśmy spędzać ten czas rodzinnie, powinniśmy mieć pięknie przystrojony dom, stół, choinkę, powinniśmy mieć 12 potraw na stole, powinniśmy mieć wspaniałe prezenty …. Można poczuć lęk, napięcie i przytłoczenie od tych wszystkich powinności! I niestety jest to najprostsza droga do tego, żeby stracić właśnie tę magię, radość i spokój, których pragniemy. Dlaczego? Ponieważ skupiając się na wielkiej liści RZECZY DO OGARNIĘCIA gubimy radość chwili.
Święta w stylu DBT
Mam dla Ciebie propozycję – w ramach eksperymentu spróbuj przeżyć te Święta według zasad DBT. Zobaczysz czy jest jakaś różnica, czy jest lepiej czy gorzej. Jeśli zauważysz, że czujesz się lepiej, odczuwasz mniej napięcia i nieprzyjemnych emocji – możesz spróbować stosować te kroki na co dzień.
Krok 1 – Mądry Umysł
Postaraj się skontaktować ze swoim Mądrym Umysłem, czyli ze sobą i swoimi najważniejszymi wartościami. Posiedź przez kilka chwil w ciszy i spokoju. Zadaj sobie pytanie „jak chce przeżyć ten czas?” i poczekaj w spokoju na odpowiedź, która pojawi się w Twoim wnętrzu. Możliwe, że odpowiedź nie przyjdzie od razu, daj sobie czas, a na pewno dotrzesz do swojej wewnętrznej prawdy. Co się naprawdę liczy? Wysprzątanie mieszkania na wysoki połysk w towarzystwie nerwów, pośpiechu, krzyku i kłótni z rodziną czy może raczej cieszenie się chwilami spędzonymi z najbliższymi? Z kim w ogóle chcesz spędzić ten czas? Czy warto skupiać się na ciągłych powinnościach („powinniśmy pojechać na obiad do cioci”) czy może odpuścić i zastanowić się co NAPRAWDĘ chcesz robić (np. pójść na długi spacer z mężem, dziećmi i psami). Zadaj sobie pytanie „czym DLA MNIE jest magia Świąt?” – dla Ciebie, nie dla koleżanki z pracy, Pani, która wydała jakiś poradnik, cioci, babci, sąsiadki albo tej dziewczyny, którą śledzisz na Instagramie. Dla Ciebie.
Krok 2 – Dialektyka, czyli łączenie sprzeczności
Możesz bardzo kochać całą swoją rodzinę i jednocześnie zadbać o siebie i swój komfort. Możesz bardzo chcieć odwiedzić wszystkich członków rodziny i jednocześnie podjąć decyzję, że potrzebujesz odpoczynku i Święta spędzisz z dziewczyną/chłopakiem na wyjeździe w górach. Mogą Ci się bardzo podobać stylizowane, świąteczne zdjęcia w Internecie i jednocześnie możesz nie mieć siły przystroić całego domu girlandami. I to jest ok. Ponieważ nie warto zadowalać wszystkich kosztem siebie. Ponieważ najważniejsze jest to jak się czujesz, a nie jakie pozory sprawiasz. Ponieważ masz jedno życie. Ponieważ masz wybór. Niezależnie od tego czy chcesz wyjechać na narty czy spędzić czas z rodziną – masz do tego prawo. Zacznij od tego, że je sobie przyznasz.
Krok 3 – Uważność
Cokolwiek robisz, postaraj się działać uważnie. Skupiaj się na chwili obecnej i rób jedną rzecz na raz. Jeśli dekorujesz pierniczki to dekoruj pierniczki – skup się na tym i spróbuj się tym cieszyć, zamiast biegać po domu, próbując w tym samym czasie umyć podłogę i wstawić pranie. Jeśli nie zdążysz zrobić wszystkiego, trudno. To znaczy, że podłoga nie będzie umyta, a nie że Święta zostaną anulowane 😉 Postaraj się uczestniczyć w rzeczach, które robisz, tak, żeby czerpać przyjemność już z przygotowań do Świąt, spróbuj zaaranżować wszystko tak, żeby to nie był przykry obowiązek i stres. A jeśli już zdarzy się tak, że pojawi się lęk, złość, uczucie przytłoczenia albo jakiekolwiek nieprzyjemne uczucia – zatrzymaj się na chwilę, zobacz co się w Tobie dzieje, zauważ swoje emocje, nazwij je i po prostu zaakceptuj fakt, że się pojawiły, pomimo tej całej presji, żeby być w radosnym nastroju i cały czas z uśmiechem na ustach. Nie jesteś modelem ze zdjęcia do bożonarodzeniowej gazetki Tesco, tylko człowiekiem, a ludzie tak już mają, że ich nastroje i emocje są zmienne. Zobacz czy potrafisz powstrzymać się od oceniania – zarówno siebie, jak i innych ludzi. Spróbuj przypominać sobie podstawową zasadę DBT, która mówi nam, że KAŻDY ŻYJE NAJLEPIEJ JAK POTRAFI W DANYM MOMENCIE. Zobacz czy potrafisz założyć, że ludzie, którzy Cię otaczają nie mają złych intencji. Że żona/mąż/dzieci nie chcą Ci zrobić na złość, tylko też mogą czuć stres, lęk, przytłoczenie i próbują jakoś to wszystko ogarnąć. Bardzo dobrym wsparciem w sytuacjach związanych z napięciem jest też poczucie humoru 😊
Zastanów się jakie zachowania z Twojej strony będą najbardziej SKUTECZNE. Co zbliży się do Twojego celu, a co od niego oddali? Jeśli np. Twoim celem jest miła atmosfera w domu, to kłótnie z domownikami i krzyki raczej oddalą Cię od tego celu. Postaraj się zadbać o jasną, prostą komunikację. Możesz zainspirować się schematem DEAR MAN, o którym przeczytasz tutaj. Jeśli coś Cię złości w zachowania partnera, to powiedz mu „złości mnie, kiedy robisz x”, zamiast mówić „ile razy mam Ci powtarzać, żebyś nie robił x?!!” Pamiętaj, że on najprawdopodobniej naprawdę nie ma złych intencji 😉
Krok 4 – Zwolnij
Spróbuj chociaż na trochę zejść z najwyższych obrotów. Poobserwuj siebie i swoich bliskich. Poświęć czas na rozmowę, podczas której ustalicie co jest ważne dla każdego z was, jak chcecie spędzić ten czas. Wysłuchajcie siebie nawzajem i stwórzcie swój własny plan, w którym postaracie się o różne kompromisy i zapewnienie każdemu przestrzeni na jego potrzeby. Ale najpierw pogadaj ze sobą, zauważ co się dzieje się w Tobie, jakie masz potrzeby? Pamiętaj, że aby móc dać coś z siebie innym, najpierw trzeba o siebie zadbać. Nie zapominaj, że Ty też jesteś członkiem swojej rodziny, swoim przyjacielem, swoją bliską osobą – zadbaj o siebie tak, jak dbasz o innych.
Krok 5 – Oddychaj
Pamiętaj o tym, jak ważnym narzędziem jest oddech. Narzędziem, po które możesz sięgnąć zawsze, w każdej chwili. Najprostszym sposobem na to, że złapać kontakt ze sobą i na chwilę się zatrzymać jest świadome oddychanie przeponowe. Wdychasz powietrze nosem, tak, żeby Twój brzuch wypełnił się jak balon, możesz przytrzymać powietrze ok. 2 sekundy i wypuszczasz powietrze przez usta, powolny długi wydech. Tylko tyle.
Krok 6 – Reguluj emocje
Co jeśli pojawią się bardzo silne emocje albo trudne sytuacje z rodziną? Przede wszystkim pamiętaj, że masz prawo zadbać o siebie. Zrób wszystko to czego potrzebujesz, żeby czuć się dobrze i utrzymać swój nastrój na stabilnym poziomie. Żeby poradzić sobie z bardzo trudnymi emocjami, możesz skorzystać z umiejętności TIP, pomagających przetrwać kryzys, o których pisaliśmy tutaj. Warto pamiętać, o zasadach dotyczących zachowania dobrego samopoczucia i zwracania uwagi na sygnały, który pokazują nam, że jesteśmy bardziej podatni na emocjonalne wybuchy, np. zmęczenie, głód, ból itp. W okresie świątecznym szczególnie warto zwrócić uwagę na regularne jedzenie i postarać się nie przejadać, bo to również zwiększa naszą wrażliwość i wpływa negatywnie na samopoczucie. Dobrym pomysłem jest też ruch, który wpłynie korzystanie zarówno na ciało jak i na psychikę, może pomóc chociażby w rozładowaniu nagromadzonego napięcia. Mówiąc krótko – zwracaj uwagę na to co się w Tobie dzieje i dbaj o siebie, a jeśli potrzebujesz wyregulować bardzo silne emocje – sięgnij po sprawdzone metody przetrwania kryzysu.
Krok 7 – Przygotuj się
Dla niektórych z nas Święta niestety wiążą się z konfliktami z rodziną. Niewygodne pytania, narzekanie, unieważniające słowa … Jeśli takie historie pojawiały się przy świątecznym stole podczas Świąt w przeszłości, możesz zawczasu przygotować się na taką możliwość. Stwórz plan jak możesz odpowiedzieć na ewentualne niewygodne pytania oraz jak możesz sobie poradzić w trudnej sytuacji – co zrobić, jakich umiejętności użyć. Pamiętaj, że masz prawo zadbać o siebie i swój komfort. Jeśli to możliwe, porozmawiaj z członkami rodziny, którym ufasz, żeby w razie czego udzielili Ci wsparcia, zastanów się, czy jest ktoś do kogo możesz zadzwonić itp.
Krok 8 – Wdzięczność
Zobacz, czy potrafisz znaleźć w swoim życiu rzeczy, za które jesteś wdzięczny. Praktykowanie wdzięczności pozwala docenić nam to co mamy, pozwala skupić się na rzeczach, które są dla nas ważne i może pomóc oderwać myśli od tego, czego nam brakuje. Pamiętaj, że jakie masz myśli w głowie przekłada się na to, co czujesz, jaki masz nastrój. Nie chodzi o to, żeby „myśleć pozytywnie, bo to rozwiąże wszystkie Twoje problemy”. Chodzi o to, żeby zobaczyć czy potrafisz odnaleźć takie rzeczy w swoim życiu, czy potrafisz rozszerzyć swoją perspektywę.
Mam nadzieję, że uda Ci się znaleźć w tym tekście wskazówki, które okażą się dla Ciebie pomocne, a tymczasem w imieniu swoim oraz Zespołu BM życzę Ci Świąt takich, jakie chcesz 😊
Adrianna Gomoradzka